Ngày 5/5 là ngày gì? Nguồn gốc và ý nghĩa ngày Tết Đoan Ngọ

Khi nhắc đến tháng 5, người ta thường hay nhắc đến ngày lễ lớn như Quốc tế lao động (1/5). Tuy nhiên khi nói đến lịch âm thì ta có một ngày lễ rất đặc biệt đó là ngày 5/5. Vậy ngày 5/5 là ngày gì? Chúng ta cùng tìm hiểu ngay ở bài viết bên dưới nhé!

Ngày 5/5 âm lịch là ngày gì?

Ngày 5/5 âm lịch là Tết Đoan Ngọ hay còn được gọi là Tết Đoan Dương. Đây là một ngày lễ tết truyền thống lâu đời ở nước ta. Đây là thời điểm mà người dân tiến hành nghi thức “Giết sâu bọ”. Làm lễ tạ ơn tổ tiên, trời đất, vạn vật và ăn mừng mùa vụ thành công.

Đoan trong Đoan Ngọ được hiểu là “mở đầu”, còn Ngọ là “giữa trưa”. Cụm từ “Đoan Ngọ” có nghĩa là “bắt đầu giữa trưa” nhằm thông báo sự bắt đầu của ngày mở đầu những chuỗi ngày nắng nóng nhất trong năm. Cái tên này đã nói lên sự quan sát cẩn thận của người nông dân trồng lúa đối với thời tiết. Nhằm mục đích giúp trồng trọt thuận lợi tạo nên một năm đủ đầy.

Tết Đoan Ngọ hàng năm cũng là dịp để họ hàng ở nhiều nơi tụ họp bên nhau mừng lễ.

Ngoài ra, đối với một số nước Đông Á như: Triều Tiên, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan… Thì mùng 5 tháng 5 được xem là ngày Tết truyền thống.

Nguồn gốc của ngày Tết Đoan Ngọ

Theo truyền thuyết kể lại, một ngày sau khi thu hoạch, nông dân đang ăn mừng. Vì vụ mùa bội thu thì sâu bọ năm ấy lại kéo dày ăn hết lương thực, thực phẩm. 

Ngay khi mọi người chưa biết cách xử lý vấn nạn sâu hại này như thế nào thì bỗng nhiên có một ông lão từ xa đi tới và tự xưng là Đôi Truân. Ông chỉ cho mỗi nhà dân lập một đàn cúng gồm đơn giản. Như có bánh tro, trái cây, sau đó ra trước nhà mình vận động thể dục. 

Mọi người làm theo  và chỉ một lúc sau, sâu bọ đàn lũ té ngã rã rượi. Lão ông còn căn dặn thêm: “Sâu bọ hằng năm vào ngày này rất hung hăng, mỗi năm vào đúng ngày này cứ làm theo những gì ta đã dặn thì sẽ trị được chúng”. Dân chúng định cảm tạ thì ông lão đã đi đâu mất. 

Để tưởng nhớ việc này, dân chúng đặt 5/5 hằng năm là ngày “Tết diệt sâu bọ. Hay còn gọi là “Tết Đoan ngọ” vì giờ cúng thường vào giữa giờ Ngọ.

Xem thêm: Rạn Nam Ô – Toạ độ thu hút du khách nhất khi ghé thăm Đà Nẵng

Ý nghĩa ngày Tết Đoan Ngọ

Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ (ngày 5/5) là ngày Tết diệt sâu bọ và thờ cúng tổ tiên. Vì đây là thời điểm chuyển mùa, chuyển tiết nên sâu bọ và dịch bệnh dễ phát sinh. Do đó dân ta có tục trừ trùng phòng bệnh.

Đây là thời điểm cây trái bắt đầu đơm hoa kết quả của năm vì vậy mà hoa quả là các món đồ cúng không thể thiếu. Bên cạnh đó, tùy theo phong tục tập quán của từng địa phương sẽ có những món ăn khác nhau. 

Ngày tết Đoan Ngọ mọi người cần chuẩn bị đồ cúng từ sớm để dân lên ông bà tổ tiên. Nên không khí lúc này nhộn nhịp, vui vẻ không khác gì ngày Tết. 

Khi hoàn thành thủ tục thì cả nhà sẽ tụ họp ăn uống những món ăn truyền thống cùng nhau. Ngày lễ 5/5 cũng là dịp để mọi người trong gia đình sum họp, quây quần bên nhau.

Ý nghĩa của ngày Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam (Nguồn: Internet)

Mùng 5/5 còn bao nhiêu ngày?

Đếm ngược đến ngày mùng 5/5 Âm lịch, chúng ta còn chưa đầy 2 tháng nữa là sẽ đến Tết Đoan Ngọ.

Mùng 5 tháng 5 âm là ngày mấy Dương lịch?

Theo lịch vạn niên, ngày mùng 5 tháng 5 Âm năm 2023 sẽ rơi vào thứ Năm ngày 22/6/2023.

Lịch Tết Đoan Ngọ 2023 (Nguồn: Internet)

Những việc nên làm trong ngày Tết Đoan Ngọ tại Việt Nam 

Khảo cây vào giờ Ngọ

Tại thời khắc mặt trời lên đến đỉnh đầu vào ngày Tết Đoan Ngọ, người dân sẽ bắt đầu đi khảo cây. Đây là một hành động đánh vào cây để kiểm tra những vấn đề mà cây đó đang gặp phải. 

Để thực hiện phong tục này cần có 2 người: Một người đóng vai cây và phải trèo lên cây. Một người cầm dao gõ vào gốc cây và vấn đáp một số câu hỏi như: Mùa sau cây có ra nhiều quả không? Tại sao năm nay lại cho ra ít quả thế?…

Ăn trái cây giết sâu bọ

Theo quan niệm của ông bà xưa thì để diệt các “sâu bọ” trong người thì phải ăn trái cây đầu mùa. Những loại trái cây dâng lên tổ tiên không những tốt cho sức khỏe mà còn nhằm mục đích mong muốn đời sống sung túc. 

Việc ăn trái cây cũng giúp bổ sung thêm các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể để tăng sức đề kháng bảo vệ khỏi những bệnh tật nguy hại.

Ăn trái cây ngày Tết Đoan Ngọ giúp phòng tránh bệnh tật (Nguồn: Internet) 

Ăn bánh ú tro

Bánh ú là một loại bánh truyền thống của người Việt và không thể thiếu trong các dịp lễ quan trọng ở nước ta. Bánh có đặc tính mát và dễ tiêu có tác dụng trung hòa các loại thức ăn nhiệt nóng, khó tiêu. Bên cạnh đó, bánh còn giúp thải độc cơ thể, có tác dụng lợi tiểu, phòng các loại bệnh sỏi thận và gút…

Xem thêm: 

Ăn chè trôi nước

Đây là món ăn đặc trưng của người miền Nam vào ngày Tết Đoan Ngọ. Chè được làm từ bột nếp, bên trong là nhân đậu xanh, khi ăn kèm với nước cốt dừa tạo nên hương vị thanh mát, thơm ngon.

Chè trôi nước là món ăn đặc trưng của người miền Nam (Nguồn: Internet) 

Ăn chè kê

Đây là món ăn không thể thiếu của người Huế mỗi khi đến dịp tết Đoan Ngọ. Hạt kê được xay và loại bỏ lớp vỏ rồi đun sôi cho đến khi nở mềm, có độ đặc sền sệt, sau đó thêm nước đường cùng một chút gừng là sẽ được một nồi chè kê thơm phức, vô cùng hấp dẫn.

Ăn cơm rượu nếp, nếp cẩm

Cơm rượu nếp cẩm là cơm từ gạo nếp cẩm nấu lên men với rượu. Món này có vị ngọt, chữa các bệnh suy nhược cơ thể, trị chứng ra mồ hôi trộm và làm giảm cơn khát… 

Đây là phong tục thể hiện mong muốn sức khỏe dồi dào, đẩy lùi các bệnh tật của người xưa để lại.

Ăn rượu nếp cẩm nhằm đẩy lùi bệnh tật (Nguồn: Internet)

Xem thêm: 50 địa điểm du lịch Đà Nẵng HẤP DẪN NHẤT bạn tha hồ lựa chọn

Ăn thịt vịt

Thịt vịt theo nhiều nghiên cứu có những dưỡng chất và tính mát có tác dụng giải nhiệt cơ thể rất tốt. Và việc bổ sung những chất tốt cho sức khỏe là mục tiêu mà mọi người trong ngày Tết Đoan Ngọ hướng đến.

Ăn thịt vịt vào ngày Tết Đoan Ngọ (Nguồn: Internet) 

Tắm lá nước mùi

Theo truyền thống người Việt Nam, dùng cây mùi đun nước để tắm vào ngày mùng 5 tháng 5 sẽ giúp cơ thể thoát nhiều mồ hôi, thư giãn và trị được bệnh tật.

Hái lá thuốc

Theo quan niệm truyền thống, 12 giờ trưa là thời điểm dương khí tốt nhất. Vì ánh nắng tỏa ra nhiều nhất. Do đó hái lá thuốc vào thời điểm đó sẽ có tác dụng trị bệnh hiệu quả hơn. 

Tuy nhiên, phong tục này chỉ diễn ra ở một số địa phương. 

Hái lá thuốc là nét đẹp truyền thống của ngày Tết Đoan Ngọ tại Việt Nam (Nguồn: Internet)

Phóng sinh

Tết Đoan Ngọ được xem là ngày lành trong trong năm nên sẽ vô cùng thích hợp để phóng sinh. Phóng sinh là việc thiện và sẽ mang lại phước lành, may mắn cho người thực hiện.

Bài khấn tết Đoan Ngọ ngày 5.5 âm lịch

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

– Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

– Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

– Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

– Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ Khảo, Tổ Tỷ).

Tín chủ chúng con là:…

Ngụ tại:…

Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành Hoàng, chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần, cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ…, cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai âm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Những câu hỏi thường gặp về ngày 5/5 là ngày gì

Tết Đoan Ngọ trong tiếng Anh là gì?

Tại Việt Nam, Tết Đoan Ngọ tiếng Anh là “Mid-year Festival – 5/5 (Lunar)”. Còn đối với Trung Quốc, Tết Đoan Ngọ trong tiếng Anh có tên là “Dragon Boat Festival” (lễ hội thuyền rồng).

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ thường có những món gì?

Một mâm cúng Tết Đoan Ngọ thường có những món sau: 9 hoa đồng tiền màu đỏ, mâm cơm chay, bánh gói chay, ba chén rượu, cơm rượu, vàng mã, mâm ngũ vị, ba chén nước trà, vài nhánh đài sen.

Thông qua bài viết trên, chúng tôi đã giúp bạn giải đáp thắc mắc ngày 5/5 là ngày gì? Nguồn gốc ý nghĩa của ngày Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam cũng như cung cấp cho bạn về các hoạt động nên làm trong ngày 5/5.

Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu thêm về ngày Tết Đoan Ngọ của dân tộc. Đừng quên theo dõi chúng tôi để liên tục cập nhật những kiến thức bổ ích nhé!

Theo: Nguyenkim

XEM THÊM TẠI: https://chududanang.com/